Poznaj 7 przykładów asertywnego zachowania

Ostatnio pisaliśmy o sztuce asertywności, o tym, że często owej asertywności nam brakuje. W uproszczeniu mówiąc - chcemy być dobrym dla innych, zapominając przy tym o relacjach z samym sobą. Dzisiaj nasz ekspert chce podzielić się z wami praktycznymi wskazówkami jak być asertywnym w życiu codziennym.

Przyjmuj krytykę jak opinię, a nie prawdę

Jak najczęściej reagujemy, gdy ktoś krytykuje nas lub to, co powiedzieliśmy czy zrobiliśmy? Bronimy się, usprawiedliwiamy, tłumaczymy, przekonujemy, a czasami atakujemy drugą stronę. Mówimy "Zrozum, że...", "Musiałam się tak zachować, bo...", "Jak możesz tak o tym mówić, absolutnie nie masz racji". Traktujemy krytykę jak swoisty wyrok, prawdę obiektywną wyrażaną przez rozmówcę. Zaczynamy walczyć o to, by udowodnić swoją rację i przekonać do niej innych. A jak moglibyśmy zareagować inaczej? Przede wszystkim traktując krytyczną wypowiedź jak opinię a nie obiektywną prawdę i przyjmując zarówno wobec siebie jak i drugiej osoby postawę "jestem w porządku". Nasza opinia na jakiś temat może być taka sama lub inna niż opinia rozmówcy. Jeśli są różne, możemy to po prostu zauważyć i pozostać przy swoim. Dlatego najprostsza wersja reakcji na uogólnioną krytykę typu "Jesteś niekonsekwentny" to: "Ja tak nie myślę" lub "Ja sądzę inaczej". Ewentualnie "Też tak o sobie myślę" czy "Mam podobne zdanie", jeśli się zgadzamy. I wystarczy. Nie ma potrzeby dodawać czegokolwiek więcej. Oczywiście możemy to robić, ale proponuję, byście choć raz spróbowali powiedzieć po prostu "Ja mam o sobie inne zdanie" i sprawdzili, jakie to uczucie. W przypadku, gdy krytyka jest bardziej rozbudowana, także nasza reakcja może być bardziej rozbudowana - warto oddzielać fakty od opinii i osobno na nie reagować, warto nie zgadzać się na uogólnienia i przypisywanie sobie etykietek, warto ujawniać krytykę aluzyjną. I co chyba najistotniejsze, nawet jeśli zasługujemy na krytykę, nikt nie ma prawa naruszać naszej godności, wyśmiewać czy poniżać. W takich sytuacjach zawsze mamy prawo się bronić, na przykład słowami "Nie życzę sobie, byś tak mnie traktował" lub "Proszę na mnie nie krzyczeć".

Przyjmuj komplementy

Mogłoby się wydawać, że bycie chwalonym to rzecz przyjemna i nie sprawiająca problemów. Okazuje się jednak, że wielu z nas w sytuacji, gdy słyszy miłe słowa na swój temat, czuje się nieswojo. Nauczeni, że "nie wypada się chwalić", zaprzeczamy ("No co ty, ja w tej starej sukience miałabym dobrze wyglądać?"), bagatelizujemy ("Ależ to nic wielkiego, każdy by tak postąpił na moim miejscu") lub robimy się podejrzliwi wobec drugiej osoby ("Jest miły, więc czegoś ode mnie chce"). Zamiast tego moglibyśmy po prostu przyjąć to, co dostajemy od drugiej osoby. Powiedzieć na przykład "Dziękuję. Mi też podoba się ta fryzura" lub "Ja też jestem zadowolona, że się na to zdecydowałam". Jeśli zaś trudno nam pomyśleć o czymś pozytywnie, użyjmy na przykład zdania "Ja tak o tym nie myślę, ale to miłe, że zauważyłeś" (jeśli rzeczywiście jest nam miło) lub "Jestem zakłopotana, bo nie często słyszę komplementy". Generalnie zachowania asetrywne to takie, w których zachowujemy się w zgodzie ze sobą - tym, co czujemy, myślimy, na co mamy ochotę - i gdy mówimy o sobie, nie zaś o innych osobach, ich uczuciach, intencjach itp.

Przygotuj się zanim wyrazisz prośbę, oczekiwanie czy polecenie. Wyrażaj uczucia jasno i otwarcie

Asertywna prośba jest drugą stroną medalu asertywnej odmowy. Jeśli prosimy kogoś o coś, warto z góry założyć, że ta osoba ma prawo odmówić. Tak samo jak my mamy prawo odmówić lub zgodzić się w odniesieniu do próśb innych. Odmowa nie oznacza odrzucenia, a jedynie konieczność poszukania innego rozwiązania. W przeciwnym wypadku, to jest wtedy gdy zakładamy, że rozmówca nie ma prawa do odmowy, mamy do czynienia z poleceniem.

Jak asertywnie prosić lub wyrażać oczekiwania? Najpierw się przygotuj, to jest ustal, co zrobisz, jeśli nie uzyskasz tego, czego chcesz. Następnie jasno przedstaw swoją prośbę i ją uzasadnij. Unikaj aluzji, które na ogół tylko mącą obraz. Zapytaj, co na twoją prośbę rozmówca, jaką podjął decyzję. Jeśli jego odpowiedż nie jest jasna, dopytaj: "Czy to znaczy, że tego nie zrobisz?", "Kiedy będziesz gotowa, by mi jasno odpowiedzieć?". Nie naciskaj na to, by prośba była wykonana wbrew sobie lub by decyzja została podjęta natychmiast, ale spróbuj doprowadzić do tego, byś zakończył rozmowę z jakimś konkretem np. terminem, gdy uzyskasz odpowiedź. I pamiętaj, że skoro prosisz a nie wydajesz polecenie, to rozmówca może się nie zgodzić. Wtedy zamiast wywierać dalszą presję po prostu sięgnij po inne opcje. Na pewno istnieją. Z oczekiwaniami jest nieco inaczej niż z prośbami. Gdy wyrażasz oczekiwanie, wywierasz też presję, jednocześnie twój rozmówca nadal może decydować o tym, czy się jej poddać czy stawiać opór. Pamiętaj, że asertywna osoba nawet wtedy, gdy targają nią intensywne emocje, traktuje innych z szacunkiem, uznając ich odrębność i godność.

A jak wydawać polecenia? Przede wszystkim zadbaj o jasność i rzeczowość komunikatu. Kto wydaje polecenie? Komu? Czego ono konkretnie dotyczy? W jakim terminie ma zostać wykonane? Dodatkowo jeśli będzie taka potrzeba, odwołaj się do podstawy, która uzasadnia twoje prawo do wydania tego polecenia - jesteś szefem, kierownikiem projektu, rodzicem niepełnoletniego dziecka, opiekunem wnuczka na wakacjach, dbającym o jego bezpieczeństwo.

Bardzo liczę na to, że powyższe podpowiedzi jakoś się państwu przydadzą w codziennym życiu. Jeśli tak i jeśli mielibyście ochotę się tym z nami podzielić, zapraszamy do kontaktu.

Autor: Ewa Kaczorkiewicz

Źródło: razem50plus